Zmiany w świadczeniach rodzinnych od 2016 r. (świadczenie rodzicielskie, zasada "złotówka za złotówkę")

 

Nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 24 lipca 2015 roku wprowadziła od 1 stycznia 2016 r. świadczenie rodzicielskie.

Świadczenie to będzie przysługiwać osobom, które urodziły dziecko, a które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Uprawnieni do pobierania tego świadczenia będą między innymi bezrobotni (niezależnie od rejestracji lub nie w urzędzie pracy), studenci, rolnicy, a także wykonujący prace na podstawie umów cywilnoprawnych.

Świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie będzie można pobierać przez rok (52 tygodnie) w przypadku urodzenia jednego dziecka. W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka świadczenie będzie przysługiwało odpowiednio dłużej - 65 tygodni w przypadku porodu bliźniąt, 67 tygodni w przypadku porodu trojaczków, 69 tygodni w przypadku porodu czworaczków i maksymalnie 71 tygodni w przypadku porodu pięcioraczków i większej liczby dzieci. Terminy będą liczone od dnia porodu.

Ponadto świadczenie rodzicielskie przysługuje:

- opiekunowi faktycznemu dziecka (tj. osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka),

- rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej,

- osobie, która przysposobiła dziecko.

Świadczenie rodzicielskie nie jest uzależnione od kryterium dochodowego (świadczenie nie podlega opodatkowaniu).

Świadczenie to będą mogli otrzymywać także rodzice dzieci urodzonych przed 1 stycznia 2016 r., jeśli nie minęły jeszcze 52 tygodnie od urodzin dziecka i odpowiednio więcej w przypadku ciąży mnogiej.

Świadczenie rodzicielskie nie będzie przysługiwało, jeżeli co najmniej jeden z rodziców dziecka otrzymuje zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego.

Prawo do świadczenia rodzicielskiego będzie ustalone, począwszy od miesiąca urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, od miesiąca objęcia dziecka opieką, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka, a w przypadku opiekuna faktycznego dziecka i rodziny zastępczej, od dnia objęcia dziecka opieką.

Istotne dla osób uprawnionych do zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego jest także, iż od 1 stycznia 2016 r. minimalna wysokość netto tych świadczeń nie będzie mogła być niższa niż wysokość świadczenia rodzicielskiego, tj. 1000 zł miesięcznie.

 

Na czym polega zasada "złotówka za złotówkę"?

Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych wprowadziła tzw. mechanizm "złotówka za złotówkę". Nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych zakłada, iż przekroczenie kryterium dochodowego nie spowoduje odmowy przyznania świadczenia, a jego pomniejszenie o kwotę, o jaką rodzina przekroczy kryterium. Świadczenie nie będzie wypłacane, gdy jego wysokość będzie niższa niż 20 zł.

Zmiany obejmują też rodziny, które nie mają prawa do świadczeń z powodu przekroczenia progu dochodowego. W takiej sytuacji konieczne jest ponownie wystąpienie z wnioskiem.