Biuletyn Informacji Publicznej
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Sprawozdanie merytoryczne z realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie

pieczy zastępczej za rok 2013

            W 2011 roku została uchwalona Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która stanowi odrębny element polityki rodzinnej państwa. Ustawa ta reguluje problematykę wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w tym: działania profilaktyczne skierowane do rodzin dysfunkcyjnych lub przeżywających trudności, budowanie mechanizmów pracy z rodziną dziecka, organizację pieczy zastępczej. Niniejsza ustawa wprowadziła kilka istotnych nowości w odniesieniu do ustawy z dnia 12 marca
> 2004 r. o pomocy społecznej, do których zobowiązany jest powiat oraz gmina: powołanie
do życia organizatora pieczy zastępczej, zatrudnienie koordynatorów, asystentów rodziny, nowe formy pieczy zastępczej i uprawnienia rodzin zastępczych, większy zakres pomocy
i wsparcia dla rodzin zastępczych. Poniżej odniesiono się do wszystkich form wsparcia rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych
oraz pieczy zastępczej uregulowanych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 

Asystent rodziny

Asystent rodziny pracuje z rodzinami wieloproblemowymi. Wymaga to od niego szerokiej wiedzy i umiejętności niezbędnych do realizacji zadań oraz profesjonalizmu zachowań w trudnych okolicznościach.

W roku 2013r., w różnych okresach czasowych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Żorach na stanowisku asystenta rodziny zatrudnionych było 6 osób. Ww. osoby zatrudnione były na umowę o pracę w ramach zadaniowego czasu pracy. Koszty wynagrodzenia w 49% pokryto w ramach Resortowego Programu Wspierania Rodziny
i Systemu Pieczy Zastępczej a w 51% ze środków własnych gminy. Wsparciem w postaci asystenta rodziny objęto 28 rodzin wychowujących 71 dzieci. W celu ustalenia planu pracy rodziny, w tym objętej wsparciem asystenta rodziny zorganizowano 10 spotkań Interdyscyplinarnego Zespołu Pomocy Dziecku i Rodzinie.

Świetlica dla dzieci Horyzont

Świetlica dla dzieci Horyzont na terenie Miasta Żory prowadzona jest jako opiekuńcza placówka wsparcia dziennego. W roku 2013 pod opieką Świetlicy pozostawało 68 dzieci
i młodzieży z 38 rodzin. W ramach działalności placówki kontynuowano stałe zajęcia tj.: codzienne odrabianie lekcji i pomoc w nauce, możliwość korzystania z komputera
z dostępem do internetu, gry i zabawy świetlicowe, posiłek (wydano 5725 podwieczorków),   zajęcia sportowe na boisku, sali gimnastycznej  i treningi  piłki nożnej, zajęcia na basenie, projekcje filmów i zdjęć, wyjścia do kina, liczne zawody, turnieje,  organizowano imprezy okolicznościowe i brano udział w akcjach ogólnopolskich np. "Cała Polska czyta dzieciom", "Noc Profilaktyki" - we współpracy z KMP w Żorach.  W          okresie ferii zimowych oraz wakacji letnich organizowano liczne wyjazdy i wycieczki, zajęcia sportowe, integracyjne, turnieje, zajęcia tematyczne, wyjścia na basen, w tym wyjazd do ZOO w Ostrawie razem
z rodzicami wychowanków.

Poradnictwo specjalistyczne

W ramach działalności tutejszego Ośrodka przeprowadzono 97 konsultacji psychologicznych w tym: 24 z rodzicami biologicznymi, 44 z rodzicami zastępczymi,
24 z wychowankami rodzin zastępczych, 3 z rodzinami objętymi pomocą asystenta rodziny

i 2 z kandydatami na rodziców zastępczych. Ponadto z poradnictwa w zakresie prawa rodzinnego skorzystało 404 rodziny, którym udzielono 433 porady prawne.

Rodzinna piecza zastępcza

Na terenie Miasta Żory w roku 2013 utrzymywano 88 rodzin zastępczych
(w tym spokrewnionych z dzieckiem - 52, niezawodowych 30, zawodowych - 4 w tym: pełniących funkcję pogotowia rodzinnego -1), które wychowywały 149 dzieci. W roku ubiegłym zrealizowano postanowienia Sądu Rejonowego w Żorach w zakresie odbioru
w trybie nagłym 14 dzieci i umieszczenia ich w rodzinach zastępczych.

Z kolei poza terenem Miasta funkcjonowało: 7 rodzin zastępczych niezawodowych,
w których wychowywano 14 dzieci i 2 rodziny zastępcze zawodowe, w których wychowywano 13 dzieci pochodzących  z terenu Miasta Żor.

W ramach ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej realizowano świadczenia adresowane dla rodzin zastępczych:

Realizując zadania ustawowe współpracowano z Wojewódzkim Ośrodkiem Adopcyjnym Filią w Wodzisławiu Śląskim, do którego zgłoszono 15 dzieci z uregulowaną sytuacją prawną. Jednocześnie w roku ubiegłym do Sądu Rejonowego w Żorach wystosowano kolejnych 6 wniosków o uregulowanie sytuacji prawnej dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej. Ponadto w ramach współpracy z Sądem Rejonowym
w Żorach sporządzono dla jego potrzeb 14 opinii o kandydatach na rodziców zastępczych i 154 oceny dotyczące sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej.

W celu promocji oraz rozwoju rodzinnej pieczy zastępczej w tutejszym Ośrodku realizowano projekt w ramach Resortowego Programu Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej w wyniku, którego pozyskano dofinansowanie ze środków MPiPS
na: przeszkolenie 4 kandydatów na niezawodowe rodziny zastępcze, 2 kandydatów
na spokrewnioną rodzinę zastępczą i 1 kandydata na zawodową rodzinę zastępczą.

Instytucjonalna piecza zastępcza

Z uwagi na brak placówki opiekuńczo-wychowawczej na terenie Miasta Żory, w roku ubiegłym pokrywano koszty utrzymania 9 dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych funkcjonujących na terenie innych powiatów.

Usamodzielniani wychowankowie pieczy zastępczej

Tutejszy Ośrodek w ramach swojej działalności objął pomocą 28 usamodzielnionych wychowanków ( w tym: 22 wychowanków z rodzin zastępczych oraz 6 wychowanków
z placówek) w formie comiesięcznej pomocy pieniężnej na: kontynuowanie nauki, usamodzielnienie, z zapewnieniu odpowiednich warunków mieszkaniowych lub pomocy rzeczowej.

Rodzice biologiczni dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej

Realizując zadania ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej przeprowadzono 171 postępowań administracyjnych ustalających odpłatność rodziców biologicznych za pobyt dzieci w pieczy zastępczej. W związku z powyższym wydano:
1 decyzję ustalającą całkowitą odpłatność, 27 decyzji ustalających częściową odpłatność i 143 decyzje odstępujące w całości od ustalenia opłaty.

Na polecenie Sądu sporządzono 159 sprawozdań dotyczących aktualnej sytuacji rodziców biologicznych dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. W wyniku poprawy sytuacji życiowej rodzicom 5 dzieci przywrócono władzę rodzicielską.

Analizując powyższe działania oraz przedstawiając potrzeby związane
z realizacją zadań z zakresu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w roku bieżącym zaleca się:

- opracowanie, wdrożenie i realizowanie programu wspieraniarodziny i rozwoju pieczy zastępczej;

- realizację i intensyfikację działań profilaktycznych i metod pracy z rodziną, mających
na celu utrzymanie dzieci w ich naturalnym środowisku - rodzinie dziecka lub powrotu do niego dziecka; prowadzenie różnorodnych form środowiskowej pomocy rodzinom dysfunkcyjnym;

- kontynuację i wzmocnienie działań asystentów rodziny poprzez prowadzenie systematycznej i bezpośredniej pracy z rodziną mającą trudności w prawidłowym funkcjonowaniu;

- doskonalenie i rozwój współpracy pomiędzy przedstawicielami instytucji, mających kontakt  z dzieckiem i jego rodziną;

- wspomaganie funkcjonowania rodzin z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez rozwój systemu wsparcia rodziny i profilaktykę oraz usługi wysokospecjalistyczne;

- realizowanie i doskonalenie kompleksowego i spójnego systemu wspierania rodziny oraz opieki nad dzieckiem i rodziną poprzez działania asystentów rodziny, zespołów interdyscyplinarnych, rodzin wspierających, rodzin pomocowych.

Ponadto ważnym, priorytetowym zadaniem jest utworzenie na terenie Miasta Żory całodobowej placówki opiekuńczo-wychowawczej. Utworzenie takiej placówki pozwoliłoby na utrzymanie więzi i bezpośrednich kontaktów umieszczonych tam dzieci z ich najbliższym środowiskiem oraz na zniwelowanie znacznych kosztów ponoszonych przez Miasto
na rzecz innych powiatów.